Lente, histamine en hooikoorts: een diepere blik op jouw lichaam
De lente brengt een zekere lichtheid in de lucht. Alles groeit en bloeit, maar niet iedereen voelt zich daardoor beter. Voor veel vrouwen betekent dit seizoen net het begin van klachten. Je ogen prikken, je huid wordt onrustig, je bent sneller moe en je hoofd voelt mistig aan ('brainfog'). Terwijl anderen genieten van extra tijd buiten te spenderen, lijkt jouw lichaam zich terug te trekken. Wat voor de buitenwereld 'gewoon hooikoorts' is, voelt voor jou allesbehalve licht of oppervlakkig.
Voor vrouwen met een gevoelig systeem is het voorjaar dus vaak een uitdaging. Klassieke oplossingen zoals antihistaminica of neussprays bieden misschien wat tijdelijke verlichting, maar nemen zelden tot nooit de dieperliggende onrust die je ervaart weg. En elke keer lijkt het alsof de klachten net iets erger zijn dan vorig jaar…
Waarom hooikoorts niet uit het niets komt
Het is belangrijk om te erkennen dat hooikoorts geen inbeelding is. De pollenconcentraties liggen in deze periode van het jaar effectief hoog, zeker bij droog en winderig weer. Je lichaam wordt dan blootgesteld aan een constante stroom van externe prikkels. Bij wie al een lagere tolerantie heeft, leidt dat snel tot overbelasting. De neus raakt verstopt, de ogen jeuken, maar ook energieverlies, hoofdpijn en zelfs een overprikkeld zenuwstelsel kunnen het gevolg zijn.
Toch is hooikoorts zelden een losstaand probleem. De intensiteit van de reactie wordt grotendeels bepaald door hoe goed je lichaam intern in balans is en om kan gaan met die prikkels. En dat hangt sterk samen met de werking van je lever, je darmen en je zenuwstelsel.
Je lever is onder andere verantwoordelijk voor het afbreken van histamine, het opruimen van afvalstoffen en het reguleren van ontstekingsprocessen. Wanneer de lever onder druk staat (bijvoorbeeld door chronische stress, overbelasting via voeding of hormonale disbalans) dan raakt haar capaciteit om al die functies uit te voeren verstoord. Histamine blijft dan langer circuleren in het lichaam en dat versterkt de reacties op anders onschuldige prikkels zoals pollen.
Daarnaast spelen ook je darmen een sleutelrol. Ze vormen een groot deel van je immuunsysteem en zijn letterlijk de grens tussen de buitenwereld en binnenwereld. Een verstoorde darmflora of een beschadigde darmwand, ook wel leaky gut* genoemd, zorgt ervoor dat ongewenste stoffen makkelijker in je bloedbaan terechtkomen. Dat activeert het immuunsysteem, zet ontstekingsprocessen in gang en verhoogt de kans dat je lichaam overmatig gaat reageren. Pollen, bepaalde voedingsmiddelen of geurstoffen kunnen dan plots 'te veel' worden, terwijl ze dat technisch gezien niet zijn.
Even uitzoomen: wat is histamine?
Histamine is een lichaamseigen stof die betrokken is bij je immuunsysteem, zenuwstelsel en spijsvertering. Ze komt vrij wanneer je lichaam iets herkent als een bedreiging, zoals pollen. Mestcellen/mastocyten in je slijmvliezen reageren dan door histamine af te geven. Die zorgt ervoor dat je bloedvaten verwijden en je slijmvliezen vocht afscheiden, in een poging om de prikkel weg te spoelen. Dat veroorzaakt typische symptomen zoals niezen, tranende ogen of een loopneus.
Op zich is dat een normale reactie. Als je daarentegen te veel histamine aanmaakt of het niet efficiënt afbreekt (bijvoorbeeld door een overbelaste lever of verstoorde darm), dan raakt je systeem uit balans.
Histamine is dus geen vijand, wel een signaal. Alleen: als het lichaam al overbelast is, wordt dat signaal steeds harder tot je het niet meer kan negeren.
De stille rol van histamine en je zenuwstelsel
Ook je zenuwstelsel speelt een essentiële rol in dit verhaal. Wanneer je lichaam langdurig in een staat van stress of alertheid verkeert, staat het sympathische zenuwstelsel (fight/flight/freeze) voortdurend aan. Dat beïnvloedt niet alleen je slaap, je ademhaling en je rustgevoel, maar ook je spijsvertering, doorbloeding en ontgiftingscapaciteit. De parasympathische modus (rest & digest) geraakt op de achtergrond.
Het gevolg is een vicieuze cirkel:
- je darmen verteren minder goed
- je lever voert minder efficiënt af
- histamine hoopt zich op
- je zenuwstelsel blijft in actiestand
Histamine is in dit geheel geen boosdoener maar een versterkende factor. Een signaalstof die uit balans raakt wanneer het lichaam als geheel uit evenwicht is. Het verklaart ook waarom vrouwen met histamine-overbelasting zich vaak niet alleen fysiek slecht voelen, maar ook mentaal uit evenwicht. Denk aan slapeloosheid, innerlijke onrust, een gejaagd gevoel, snel overprikkeld zijn of zelfs plots opkomende angst zonder duidelijke aanleiding.
Daarom is het zo belangrijk om niet alleen te kijken naar pollen als trigger, maar naar het bredere systeem waarin ze binnenkomen. Hoe sterk is je buffer? Hoe gevoelig is je zenuwstelsel en kan je het reguleren? Hoeveel kan je lichaam momenteel dragen?
De oplossing ligt zelden in snelle symptoombestrijding, maar in het versterken van je fundament. Preventief werken doe je niet wanneer je omringd bent door torenhoge concentraties pollen, wel vóór het seizoen begint.
Hoezo, vóór het seizoen begint?
De meeste mensen beginnen pas met (be)handelen wanneer de hooikoortsklachten zich aandienen. Logisch, want zolang je nergens last van hebt lijkt er geen reden tot actie. Maar wie elk jaar opnieuw hevig reageert en telkens het gevoel heeft overspoeld te worden door symptomen, heeft baat bij een aanpak die al veel vroeger begint.
Een goede voorbereiding op het pollenseizoen start idealiter in het najaar of de winter. Precies in die stille maanden waarin je lichaam vanzelf wat meer naar binnen keert, heb je de kans om rust en herstel centraal te zetten. Het is de periode waarin je je lever kunt ondersteunen, je darmen weer in balans kunt brengen en je zenuwstelsel tot rust kunt laten komen. Dat is nodig, want tegen de tijd dat de lente aanbreekt en de eerste pollen vrijkomen, vraagt je lichaam al veel meer energie om in evenwicht te blijven. Dan hoort het systeem klaar te zijn op de start van het pollenseizoen, niet nog herstellende.
Het klinkt misschien wat vreemd om in de winter al aan hooikoorts te denken, maar net die seizoensgebonden benadering maakt het verschil. Pas ingrijpen wanneer je immuunsysteem al in alarmmodus staat, dat is helaas te laat. Het vooraf zodanig versterken dat het veel minder heftig hoeft te reageren, dat is de sleutel tot succes!
Geen voorbereiding = geen resultaat? Niet helemaal.
Hoewel een goede voorbereiding hét verschil maakt, betekent dat niet dat je helemaal machteloos staat zodra het hooikoortsseizoen begonnen is. Er zijn gelukkig ook quick wins: eenvoudige maar doeltreffende stappen die op korte termijn verlichting kunnen brengen. Denk hierbij aan doelgerichte supplementen die de histaminereactie kunnen temperen of praktische levensstijltechnieken zoals het filteren van de lucht in huis, het spoelen van de neus met zout water, het dragen van een zonnebril of het wassen van je haren na een wandeling. Kleine aanpassingen die je helpen om de hoeveelheid pollen die je lichaam moet verwerken, zo laag mogelijk te houden.
De hoeveelheid pollen in de lucht kan je helaas niet veranderen, maar hoe je lichaam ermee omgaat wel.
Naast de fysieke impact van hooikoorts, mogen we ook niet vergeten dat het voorjaar op energetisch en emotioneel vlak veel in beweging zet. Zeker wanneer je gevoelig bent.
De lente is volgens de traditionele Chinese geneeskunde (TCM) het seizoen van de lever. De lever staat daar niet enkel voor detoxificatie in de fysieke zin, maar ook voor het vrij laten stromen van energie en emoties. Als die stroom geblokkeerd raakt, kunnen klachten ontstaan die we in het Westen niet altijd meteen linken aan de lente.
Naast typische hooikoortsverschijnselen zoals niezen, jeukende ogen of vermoeidheid, merk ik bij veel vrouwen ook een emotionele onrust op. Frustratie, prikkelbaarheid, woede die onverwacht opkomt of het gevoel 'niet in je lijf' te zitten (vergelijkbaar aan dissociatie). En ja, dat hoort ook allemaal bij dit seizoen. De lever wil letterlijk ruimte en als we die niet geven, door vb. opgestapelde spanning, onuitgesproken emoties of een overvol lichaam, dan zoekt die energie een andere uitweg. Dat kan zich uiten in fysieke klachten (vb. opstoot van huidproblemen zoals acne of eczeem, veel jeuk hebben, gevoeliger reageren op alcohol of medicatie, ...), maar evengoed in mentale onrust of relationele frictie.
Daarom is het net in deze periode zo waardevol om het lichaam niet alleen fysiek, maar ook emotioneel te ondersteunen. Via voeding en beweging, maar ook via zachtheid en het toelaten van wat zich wil tonen. De lente is het moment om opnieuw in beweging te komen op een manier die afgestemd is op je innerlijke ritme. Niks forceren of pushen, wel de ruimte geven om zich toonbaar te maken.
Yin yoga is hierbij een krachtige tool. In deze zachte vorm van yoga werken we doelgericht op de meridianen uit de Chinese geneeskunde. In de lente staan we daarom vaker stil bij poses die inwerken op de lever- en galblaasmeridiaan.
Waarom? Deze meridianen (energiebanen) lopen onder andere langs de binnenkant van de benen, door het bekken en de romp. Door houdingen langer aan te houden, geef je niet alleen je bindweefsel de tijd om zich te openen, maar nodig je ook de energiebanen uit om weer te stromen. Je ervaart na een sessie vaak een diepe ontlading, een zachtere blik op jezelf en een gevoel van innerlijke ruimte en rust.
Hooikoorts hoeft niet elk jaar opnieuw een gevecht te zijn. Je kan leren om je lichaam beter te begrijpen, je systeem op tijd te ondersteunen en preventief te werken. Niet met het idee dat alles perfect moet zijn, maar met zachtheid, aandacht en respect voor wat jouw lichaam nodig heeft.
Zelf weet ik hoe belemmerend hooikoorts kan zijn. Als kind moest ik tijdens de lente en zomer vaak binnenblijven op dagen waarbij de pollen in het rood stonden. Buiten komen mocht alleen met een zonnebril en bij ons thuis werden allerlei maatregelen genomen om de pollenconcentratie zo laag mogelijk te houden. Ik kreeg cortisone-oogdruppels en nam antihistaminica waarvan ik enorm moe werd. Mijn dagen draaiden rond vermijden, aanpassen en doorbijten.
Vandaag is dat anders. Ik vergeet vaak zelfs dat de pollenconcentraties hoog zijn... Niet omdat ik er ongevoelig voor geworden ben, maar omdat ik mijn lichaam het hele jaar door goed ondersteun. Ik werk preventief, voed mijn systeem op een manier die rust brengt en kijk holistisch naar mijn gezondheid. Hooikoorts belemmert mijn leven niet meer. Ik hoef mijn dagen niet meer te structureren rond medicatie, vermijding of controle. Dat gevoel van vrijheid gun ik ook aan anderen.
Ben jij ook klaar om het anders aan te pakken?
Mijn masterclass Hooikoorts holistisch bekeken is er voor vrouwen die voelen dat er meer mogelijk is dan enkel het onderdrukken van symptomen.
Je krijgt heldere uitleg, bruikbare tools en leert hoe je jouw lichaam op een duurzame manier kan ondersteunen. Fysiek en emotioneel. Geen strikte schema's of snelle oplossingen. Wel inzicht, diepgang en praktische aanknopingspunten die echt het verschil maken.
Je hoeft het niet elk jaar opnieuw te ondergaan.Je mag kiezen voor een aanpak die zachter voelt maar diep werkt.
Werk je liever persoonlijk en helemaal afgestemd op jouw lichaam en levensritme?
In mijn 1-op-1 sessies neem ik de tijd om diepgaand te luisteren, mee te denken en samen te bouwen aan een traject dat bij jou past. Of je nu worstelt met hooikoorts, hormonale klachten, spijsverteringsproblemen of gewoon voelt dat je systeem wat meer rust nodig heeft. Je bent welkom!
Wil je iets delen met mij op basis van deze blogpost? Niet twijfelen, gewoon doen!